Inspirację dla swojego programu Samoobrona RP czerpie ze społecznej nauki Kościoła

Koncepcja "Trzeciej Drogi" w dokumentach programowych Samoobrony RP

24.11.2005

Inspirację dla swojego programu Samoobrona RP czerpie ze społecznej nauki Kościoła. Papież Jan Paweł II powiedział, że "nie do przyjęcia jest twierdzenie, że po upadku komunizmu jedyną alternatywą jest kapitalizm".

Wskazania największego autorytetu moralnego naszych czasów Papieża Jana Pawła II były podstawą poszukiwania rozwiązań innych, aniżeli ślepy powrót do kapitalizmu. Rezultatem tych poszukiwań jest powstanie własnej, nowoczesnej myśli ekonomicznej i społecznej, opartej na koncepcji "Trzeciej Drogi", której przetransponowanie na odpowiednie rozwiązania systemowe, w celu wdrożenia ich w gospodarce oraz sferze publicznej, jest nadrzędnym celem politycznym Samoobrony RP.

Program Społeczno-Gospodarczy opracowany przez zespół ekspertów Samoobrony RP właśnie na fundamencie koncepcji "Trzeciej Drogi", jest dotychczas jedynym alternatywnym rozwiązaniem dla liberalnej i doktrynalnej wizji państwa, wdrażanej w polskiej gospodarce i życiu publicznym przez ostatnie szesnaście lat.

W ramach tego programu Samoobrona RP postuluje odejście od liberalno-korupcyjnego modelu państwa na rzecz koncepcji socjalliberalnej opartej na stosunkach międzyludzkich, wynikających z naszych wielowiekowych tradycji narodowych oraz na wartościach chrześcijańskich. Te podstawowe elementy są głównymi źródłami powstania cywilizacji europejskiej, w której:

• najwyższą wartością jest silne, narodowe państwo, w którym obywatele są jedynymi, suwerennymi gospodarzami, realizującymi swoje cele i dążenia w ramach funkcjonujących w państwie praworządności i demokratycznych procedur;

   

• nadrzędnym zadaniem państwa jest zapewnienie rozwoju i godnego życia rodzinie w oparciu o powszechny dostęp do pracy;

   

• obywatele mają powszechny i nieograniczony, statusem materialnym, dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej i bezpieczeństwa.

  Oznacza to, że problemy polityki ekonomicznej powinny być rozwiązywane w ramach strategii odpowiadającej aktualnym i przyszłym interesom narodu. Musi ona zmierzać do tworzenia podstaw materialnych egzystencji oraz rozwoju cywilizacyjnego społeczeństwa we wszystkich dziedzinach życia. Państwo musi wspierać swoich obywateli w realizacji ich dążeń zarówno zawodowych, jak i materialnych poprzez tworzenie podstaw prawno-instytucjonalnych rozwoju gospodarki, kierowanie polityką makroekonomiczną i strukturalną, inwestowanie w kapitał ludzki, infrastrukturę oraz ochronę środowiska naturalnego.

  Wszelkie rozwiązania prawno-instytucjonalne winy być zgodne z zapisami i duchem Konstytucji RP, która stanowi, że "Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawa, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej" (art. 2). Podstawą ustroju gospodarczego jest "społeczna gospodarka rynkowa, oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych" (art.20).

  W ramach realizacji tak zdefiniowanych celów, państwo dba o zabezpieczenie najuboższych i najsłabszych grup społecznych, zapewniając im pełny dostęp do podstawowych usług socjalnych.

  Samoobrona RP zgodnie z zapisami Konstytucji RP, opowiada się za modelem społecznej gospodarki rynkowej, rozumianym jako model synchronizujący ekonomiczną rolę państwa, alokacyjną rolę rynku i stanowiącą rolę samorządu w ramach mechanizmu funkcjonowania gospodarki narodowej.

  Socjalliberalny model państwa, w myśl koncepcji "Trzeciej Drogi" dopuszcza tyle liberalizmu w gospodarce, ile jest to konieczne dla osiągnięcia stabilizacji i zrównoważonego rozwoju gospodarki oraz tyle interwencjonizmu państwa w gospodarce, ile jest to konieczne dla zabezpieczenia podstawowych potrzeb społecznych i bezpieczeństwa socjalnego obywateli. Oznacza to dokonanie deregulacji gospodarki w takim stopniu, aby w jej wyniku poprzez wolność gospodarczą uwolnić ludzką inicjatywę i przedsiębiorczość, nie zapominając jednakże o innym, społecznym wymiarze ludzkiej wolności, tzn. gwarantowanych przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych, zapewniających godziwą egzystencję słabszym grupom społecznym.

  W ramach tak zdefiniowanego modelu, państwo zapewnia nieograniczony rozwój i powszechny dostęp do nauki oraz promuje i upowszechnia nowoczesną technologię. W sferze kultury, państwo zapewnia nieskrępowany doktrynalnie rozwój we wszelkich jej dziedzinach.

  W sferze gospodarczej państwo poprzez wprowadzenie właściwych rozwiązań prawno-instytucjonalnych zapewnia rozwój małym i średnim przedsiębiorstwom. Małe i średnie przedsiębiorstwa działające w oparciu o prywatną własność środków produkcji to najbardziej dynamicznie rozwijający się sektor działalności gospodarczej w Unii Europejskiej. To one mają znaczący wkład w poprawę warunków ekonomicznych oraz socjalnych ludności. Tworzą najwięcej nowych miejsc pracy i sprawdzają się pod względem konkurencyjnym w otoczeniu gospodarczym.

  "Kolejną funkcją Państwa jest czuwanie nad realizowaniem praw ludzkich w dziedzinie gospodarczej i kierowanie nim …Co więcej, obowiązkiem Państwa jest popieranie działalności przedsiębiorstw poprzez tworzenie warunków zapewniających możliwości pracy, dostarczanie bodźców tam, gdzie owa działalność jest niewystarczająca, albo przez udzielanie pomocy w chwilach kryzysu. Państwo ma również prawo interweniować wówczas, gdy szczególne sytuacje wywołane przez istnienie monopolu powodują zahamowania czy stwarzają przeszkody dla rozwoju." (Jan Paweł II, CENTESIMUS ANNUS)

  Odrzucamy doktrynę liberalną globalnej, nieograniczonej konkurencji, zapewniającej przewagę ponadnarodowym, dużym organizacjom gospodarczym, pozbawiających rodzime średnie i małe przedsiębiorstwa oraz rodzinne gospodarstwa rolne szans rozwoju i działania. Jeżeli wahania koniunkturalne będą grozić upadkiem danych dziedzin gospodarki, branż, lub nawet pojedynczych firm, mających znaczenie dla społeczności lokalnych, państwo musi zapobiegać tego rodzaju zjawiskom.

  "Należy obalać bariery i monopole, które wielu narodom nie pozwalają na włączenie się w ogólny proces rozwoju i wszystkim - jednostkom i narodom - zapewnić podstawowe warunki uczestnictwa w nim. Osiągnięcie tego celu wymaga planowych i odpowiedzialnych działań całej wspólnoty międzynarodowej." (Jan Paweł II, CENTESIMUS ANNUS)

  Samoobrona RP stoi na stanowisku, iż większość środków produkcji powinno się znajdować w rekach prywatnych, lecz dla uporządkowania i konsolidacji całej gospodarki narodowej niezbędne jest określenie strategicznych obszarów, które z racji ważnych dla bezpieczeństwa państwa funkcji, muszą korzystać ze szczególnej jego ochrony.

  Idzie tu o takie sektory, jak:

   

• przemysł surowcowy i wydobywczy,
• energetyka,
• przemysł zbrojeniowy,
• infrastruktura transportowa (w tym Polskie Koleje Państwowe),
• bankowość i ubezpieczenia.

  Przywrócenie pojęcia gospodarki narodowej, jako obszaru działania państwa w kluczowych jej dziedzinach, jest warunkiem koniecznym dla realizacji tak postawionego celu, jakim jest osiągnięcie stabilizacji i harmonijnego rozwoju polskiej gospodarki oraz budowa silnego i skutecznego państwa, wypełniającego postulowane w naszym programie funkcje społeczne.

  Stanowczo przeciwstawiamy się liberalnej koncepcji świata zdominowanego przez globalne organizacje gospodarcze i ponadnarodowe instytucje finansowe, gdzie państwo narodowe sprowadzone jest jedynie do roli obszaru geograficznego. W myśl koncepcji "Trzeciej Drogi" tylko Europa oparta na solidaryzmie społecznym i zrównoważonym rozwoju może stanąć do gospodarczej rywalizacji z innymi światowymi potęgami gospodarczymi. Europa ta powinna jednocześnie przywiązywać większą wagę do współpracy ze swymi naturalnymi partnerami na Wschodzie. Partnerskie stosunki powinna także utrzymywać z krajami i organizacjami pozaeuropejskimi. Uważamy bowiem, iż wszelkie formy współpracy międzynarodowej muszą mieć charakter partnerski, zaś ład międzynarodowy powinien opierać się, na poszanowaniu suwerenności państwowej, odrębności kulturowej i nienaruszalności granic.

  Prezydium Partii Samoobrona RP